Top 20 công ty dầu mỏ lớn nhất thế giới: PEMEX (8)
02:06 SA @ Thứ Sáu - 25 Tháng Tư, 2014

(VINPA) - Petroleos Mexicanos (PEMEX) là công ty xăng dầu nhà nước Mexico được thành lập vào năm 1938 nhờ quốc hữu hóa và giải thể tất cả các công ty nước ngoài và tư nhân trong nước tại thời điểm đó.

Pemex có tổng giá trị tài sản $415,75 tỷ và là công ty niêm yết không công khai lớn thứ hai thế giới về tổng giá trị thị trường, doanh nghiệp lớn thứ hai chỉ sau Petrobras (Công ty Dầu khí quốc gia Brazil) tại Mỹ Latinh về doanh thu hàng năm tính đến năm 2009. Đa số cổ phiếu của PEMEX không được niêm yết công khai và được chính phủ Mexico kiểm soát. Emilio Lozoya Austin là Giám đốc điều hành hiện tại của Pemex. Trụ sở chính của Pemex ở Mexico City. Năm 2012, doanh thu của PEMEX đạt xấp xỉ $129 tỷ. Kết thúc năm 2013, PEMEX khai thác trung bình 3,6 triệu thùng dầu và khí quy đổi/ngày, xếp vị trí thứ 8trong top 20 công ty dầu mỏ lớn nhất thế giới về sản lượng năm 2013 theo bình chọn của tạp chí danh tiếng Forbes.

File:TORRE DE PEMEX.jpg

Trụ sở chính của Pemex tại Mexico City

Pemex hoạt động trong lĩnh vực thăm dò, sản xuất, vận chuyển, lọc, lưu trữ, kinh doanh hydrocarbon và các dẫn xuất. Sản phẩm của công ty bao gồm khí thiên nhiên, khí hóa lỏng, lưu huỳnh, xăng, dầu hỏa và dầu diesel. Pemex cũng sản xuất các nguyên liệu hóa dầu cơ bản từ dầu mỏ và khí đốt. Pemex vận hành 344 mỏ; 6.382 giếng; 225 giàn; 6 nhà máy lọc dầu; 8 tổ hợp hóa dầu; 7.896 km đường ống dẫn khí; 4.548 km đường ống dẫn dầu và 19 điểm phân phối LPG. Pemex sở hữu 8.350 trạm bán lẻ trong nước và có trữ lượng được chứng minh là 14,3 tỷ thùng dầu quy đổi.

Sản xuất dầu thô thương mại tại Mexico bắt đầu vào năm 1901 tại Ebano, gần Tampico, và trong quý đầu tiên của thế kỷ 20, Mexico đã sản xuất gần 1/4 lượng dầu của thế giới hàng năm. Hầu như việc khai thác đều nằm trong tay các công ty của Mỹ và Anh. Tuy nhiên, trong những năm 1930, sự phát triển các mỏ dầu lớn ở Texas và Trung Đông cộng với sự cạn kiệt nhanh chóng của một số mỏ dầu tại Mexico đã làm giảm tỷ trọng sản xuất dầu của Mexico trên thế giới. Sau nhiều thập kỷ căng thẳng giữa chính phủ Mexico và các công ty dầu, Tổng thống Lázaro Cárdenas đã tước đoạt mọi quyền lợi khai thác dầu mỏ của các công ty nước ngoài tại Mexico vào ngày 18/3/1938 và lập ra công ty Pemex để quản lý ngành công nghiệp dầu mỏ đã được hợp nhất này. Hiến pháp liên bang năm 1917 tuyên bố rằng tất cả các tài nguyên khoáng sản dưới mặt đất của Mexico đều thuộc về người dân Mexico.

Một điểm bán xăng tự phục vụ của Pemex

Sau khi thành lập, Pemex đã tiến hành các chương trình thăm dò mạnh mẽ, xây mới và phát triển hàng trăm giếng thăm dò mỗi năm. Trong những năm 1970, Pemex tiến hành khai thác các mỏ dầu mới được phát hiện với trữ lượng lớn tại tiểu bang Tabasco và Chiapas và các mỏ ngoài khơi vịnh Campeche thuộc Vịnh Mexico. Sự mở rộng đầy tham vọng của chính phủ về khả năng khai thác và chế biến của Pemex đã khiến sản lượng dầu thô của Mexico tăng gấp ba lần trong những năm 1976-1982. Mexico đã giảm phụ thuộc vào dầu thô và Pemex trở thành công ty xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch lớn trên thế giới.

Tuy nhiên, trong những năm đầu thế kỷ 21, các mỏ dầu tại vịnh Campeche dần suy giảm sản lượng và Pemex, do phần lớn doanh thu phải chuyển cho ngân sách liên bang, dẫn tới thiếu kinh phí đầu tư thăm dò các mỏ dầu mới. Mức thuế tính trên doanh thu của Pemex đóng góp 1/3 tổng thuế thu nhập của chính phủ Mexico. Pemex đóng thuế quá nhiều tới nỗi công ty chỉ có thể duy trì hoạt động dựa trên các khoản vay lớn.

Trên 60% doanh thu của Pemex được dùng để trả tiền bản quyền khai thác và các loại thuế. Nguồn thu trên được chính phủ sử dụng để trả lương cho các quan chức và các chi phí khác thay vì đầu tư vào các dự án thăm dò và sản xuất. Thiếu đầu tư đã hạn chế sự phát triển năng lực lọc dầu. Tuy xuất khẩu dầu thô nhưng Mexico lại phải nhập khẩu xăng với giá đắt. Hầu hết các sản phẩm lọc dầu của Mexico được nhập từ Mỹ và các nhà máy lọc dầu xử lý dầu Mexico.

Ngoài ra, công ty cũng thiếu chuyên môn kỹ thuật để khoan ở vùng nước sâu ngoài khơi Vịnh Mexico, nơi mà các cuộc điều tra địa chất cho thấy có trữ lượng lớn dầu mỏ. Bên cạnh đó, Hiến pháp Mexico cũng khiến Pemex không thể hợp tác với các công ty nước ngoài để tiến hành thăm dò, khai thác. Do vậy, từ năm 2004 đến 2010, sản lượng dầu của Pemex giảm gần 1/3, từ khoảng 3,5 triệu thùng/ngày xuống 2,5 triệu thùng/ngày. Sản xuất giảm khiến doanh thu của Pemex cũng giảm; hệ quả là nguồn thu cho các chương trình của chính phủ cũng ít đi.

Năm 2008, Quốc hội Mexico đã thông qua một loạt các cải cách năng lượng bao gồm các quy định cho phép Pemex có thể ký hợp đồng hợp tác với các công ty nước ngoài và các công ty tư nhân có tính phí. Các cải cách khác nhằm cố gắng phi chính trị hóa giám sát của nhà nước lên Pemex bằng cách yêu cầu kế toán minh bạch hơn và bổ nhiệm các chuyên gia dầu khí vào các ủy ban quản trị khác nhau. Chính phủ Mexico cũng thành lập Quỹ dầu khí đặt dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Trung ương Mexico (Banxico).

Nguồn: