VINPA

Mặc dù chiếm 1/4 trữ lượng dầu thế giới và là nước sản xuất dầu lớn nhất OPEC song Saudi Arabia đang rơi vào tình trạng khó khăn kinh tế do giá dầu xuống thấp.

Giá dầu thấp đẩy kinh tế Saudi Arabia tới bờ vực thẳm. Ảnh: Wall Street Journal

Giá dầu giảm từ mức 100 USD/thùng xuống còn 40 USD/thùng đã buộc Saudi Arabia phải giảm chi ngân sách trong bối cảnh xã hội khó khăn với tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Đối với một đất nước mà người dân chỉ quen trông chờ vào nguồn thu từ dầu mỏ thì đây là một thảm họa.

Người dân Saudi Arabia sẽ phải nếm trải chính sách khắc khổ mà chính phủ đã đề ra như cắt giảm trợ giá nhiên liệu và điện, áp Thuế Giá trị Gia tăng (VAT). Saudi Arabia vẫn chưa rơi vào tình trạng phá sản vì dự trữ ngoại tệ còn hơn 560 tỷ USD.

Tuy vậy, chắc chắn Saudi Arabia muốn phòng ngừa một năm đầy khó khăn nếu giá dầu vẫn tiếp tục thấp trong năm 2017. Theo nhiều chuyên gia, Ryad đặt nhiều kỳ vọng vào việc giá dầu tăng trở lại sau cuộc họp không chính thức của các nước sản xuất tại Algeria và trong khi chờ đợi cuộc họp tới của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) tại Vienna (Áo), nhưng điều này khó xảy ra vì nhiều yếu tố khác như các nước sản xuất dầu vẫn tăng sản lượng; sự suy giảm tăng trưởng của Trung Quốc.

Saudi Arabia cũng đang phải trả gia cho việc vi phạm các thỏa thuận tại Doha ( Qatar ) khi mà từ chối tôn trọng mức sản lượng giới hạn để mà có thể duy trì giá dầu ở mức chấp nhận được. Và cũng giống như các nước phụ thuộc vào nguồn lợi dầu mỏ khác, Saudi Arabia đang phải đối mặt với tình trạng mất cân bằng ngân sách ngày càng lớn.

Tương lai chưa sáng đối với kinh tế Saudi Arabia do tiêu thụ năng lượng nội địa lớn, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, sự yếu kém về quản trị làm hại đến môi trường kinh doanh cũng như tình hình địa chính trị bất ổn.

Theo Cơ quan Bảo hiểm Ngoại thương Pháp (Coface), Chính phủ Saudi Arabia sẽ đẩy nhanh thực hiện hàng loạt cải cách như việc tư nhân hóa các doanh nghiệp nhà nước, bán cổ phần của Tập đoàn dầu mỏ quốc gia (Aramco). Nhưng không có gì chắc chắn để có thể ổn định tình hình xã hội đang nhiều bất ổn hiện nay. Saudi Arabia vẫn đang đợi “món quà Trời cho” từ các thị trường dầu mỏ quốc tế.

Theo thống kê chính thức, dự trữ ngoại tệ của Saudi Arabia đã giảm từ 732 tỷ USD hồi cuối năm 2014 xuống 562 tỷ USD vào tháng 8/2016. Là nước xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới, Saudi Arabia dự báo thâm hụt ngân sách của nước này trong năm 2016 sẽ lên tới 87 tỷ USD. Nhằm đối phó với sự sụt giảm nguồn thu từ dầu mỏ, Saudi Arabia đã đưa ra một kế hoạch nhằm đa dạng hóa nền kinh tế và giảm chi ngân sách, đồng thời tạm dừng thực hiện các dự án lớn hay hạn chế trợ cấp./.