VINPA

Sự gia tăng sản lượng khí đốt có thể làm thay đổi vai trò của Mỹ tại châu Á và tạo thêm căng thẳng với Trung Quốc. Đây là nhận định của Cơ quan Nghiên cứu châu Á có trụ sở tại Seattle, Mỹ trong báo cáo mới công bố.

Một nhà máy lọc dầu của Mỹ ở Bắc Dakota

Nhu cầu năng lượng vốn tác động rất lớn đến chính sách đối ngoại của Mỹ. Đó là lý do vì sao Washington có lịch sử liên minh chặt chẽ với chế độ quân chủ Ả Rập giàu dầu mỏ. Tuy nhiên, sự gia tăng sản lượng khí đốt nhờ cuộc cách mạng khí đá phiến ở Mỹ vài năm trở lại đây mang lại cho nước này triển vọng không chỉ độc lập về năng lượng mà còn định vị, củng cố vai trò chiến lược kiểu Trung Đông khi Washington trở thành một nhà xuất khẩu năng lượng lớn.

Cơ quan Nghiên cứu châu Á dự báo nhu cầu sử dụng năng lượng khí đốt sẽ gia tăng nhanh tại châu Á, mà dẫn đầu là Trung Quốc. Hiện khí đốt chỉ mới chiếm 11% năng lượng sử dụng tại châu Á, thấp hơn so với con số 30% của mức trung bình toàn cầu.

Chuyên gia của Công ty tư vấn năng lượng PFC, ông Nikos Tsafos, cho biết trong báo cáo, rằng Mỹ, Canada, Australia và Na Uy có thể sẽ kiểm soát đến 40% sản lượng khí đốt vào năm 2020.

“Nếu bạn đang ngồi ở Washington DC, đây có vẻ là một tin tốt lành. Nhưng nếu bạn ngồi ở Bắc Kinh, bạn sẽ không thể nghĩ như vậy”, ông Nikos Tsafos nhấn mạnh trong một buổi họp báo công bố báo cáo tại thủ đô nước Mỹ.

Ông Tsafos cho rằng, những nghi ngờ của Trung Quốc về các ý định của Mỹ sẽ ngày càng gia tăng. Ông lưu ý phản ứng dữ dội của Bắc Kinh khi phải ngậm ngùi từ bỏ kế hoạch thu mua lại hãng dầu khí Mỹ Unocal năm 2005 do vấp phải sự phản đối của giới nghị sỹ Mỹ.

Trong khi đó, chuyên gia Amy Myers Jaffe của Đại học California-Davis nhận định, “nước Mỹ sẽ có thể sử dụng tài nguyên năng lượng phong phú của mình như một phương tiện để thúc đẩy tầm nhìn toàn cầu. Washington có thể theo đuổi một chính sách đối ngoại quyết đoán hơn”.

Tuy nhiên, theo bà Jaffe, Mỹ cũng phải xem xét những thay đổi trong vị thế và vai trò năng lượng của mình sẽ ảnh hưởng đến những tính toán quân sự của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, chuyên gia Mikkal Herberg của Đại học California – San Diego lưu ý, sự gia tăng về an ninh năng lượng của Mỹ diễn ra trong bối cảnh nước này suy giảm vì những cuộc chiến tranh tốn kém và đang phải gồng mình cắt giảm ngân sách quân sự vì khủng hoảng tài chính. Sự suy giảm vai trò của Mỹ trong khu vực “sẽ có tác động quan trọng đối với châu Á vì khu vực này phần lớn nhập khẩu dầu mỏ và LNG từ Trung Đông và các tuyến đường biển từ Trung Đông đến châu Á lâu nay vẫn được các lực lượng Mỹ bảo vệ”.

Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đã tuyên bố chính sách "xoay trục" hướng về châu Á, nhấn mạnh đây là chiến lược chìa khóa cho tương lai của Mỹ.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân này sẽ khiến Trung Quốc lo ngại về những ý định của Washington và có thể tìm đến các nước như Nga và những nước xa hơn như Sudan, Venezuela hay Iran để đáp ứng nhu cầu năng lượng cho mình. Đồng thời, Trung Quốc cũng có thể tính toán để phát triển khả năng quân sự nhằm tìm kiếm, bảo vệ và đảm bảo an toàn cho mạng lưới khai thác khí đốt và dầu mỏ được xây dựng và hình thành ở các vùng xa xôi.