VINPA

Tuyến biển dài rộng là điều kiện thuận lợi cho tàu thuyền vận chuyển hàng lậu hoạt động. Lợi dụng vùng biển giáp ranh giữa Việt Nam và Malaysia, Thái Lan, tàu buôn lậu xăng dầu nước ngoài sang mạn trái phép, chỉ cần có động tĩnh, chúng chạy sang hải phận nước ngoài. Do quy định về tăng thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu từ 1-1-2019 nên tình hình buôn lậu xăng dầu trên biển càng gia tăng trong dịp giáp Tết.

Xăng dầu vẫn chảy qua biên giới trái phép

Không chỉ thuê tàu cá của ngư dân, sau đó hoán đổi thành tàu vận chuyển xăng dầu, mà tàu cá còn mua xăng dầu lậu của tàu nước ngoài ở vùng biển giáp ranh về tiêu thụ. Theo Đại tá Nguyễn Quốc Khánh, Trưởng Phòng Pháp chế, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam (BTLCSB) thì thủ đoạn mới của đối tượng buôn lậu xăng năm nay là chuyển địa điểm từ vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam ra vùng biển đặc quyền kinh tế nước ngoài.

Trên những con tàu “ma” còn thuê nhiều thuyền viên ở các quốc gia khác nhau để thực hiện vận chuyển hàng, gây khó khăn cho công tác đấu tranh. Không chỉ nóng ở vùng biển Tây Nam, buôn lậu xăng dầu còn diễn biến khó lường trên vùng biển phía Bắc và khu vực miền Trung.

Thiếu tướng Doãn Bảo Quyết, Phó Chính ủy BTLCSB Việt Nam cho biết, BTL đã phát động đợt cao điểm đấu tranh chống tội phạm, vi phạm pháp luật dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Kỷ Hợi năm 2019. Gần 2 tháng triển khai, lực lượng Cảnh sát biển đã tăng cường bám biển, tuần tra, kiểm soát, bắt giữ, xử lý nhiều vụ buôn lậu, buôn bán hàng cấm, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ trên biển.

Ở lĩnh vực buôn lậu xăng dầu, đã bắt giữ nhiều tàu chở dầu số lượng lớn, đặc biệt là tàu có quốc tịch nước ngoài. Điển hình là Tổ công tác của BTL Vùng Cảnh sát biển 4 đã phát hiện tàu nước ngoài BPP3 đang sang mạn dầu trái phép trên khu vực biển Tây Nam với tàu cá KG 93870 (tàu Năm Đậm). Tàu BPP3 do ông Manop Pansila (quốc tịch Thái Lan) làm thuyền trưởng, trên tàu có 9 thuyền viên quốc tịch Thái Lan và Campuchia, chở 200.000 lít dầu DO. Trên tàu Năm Đậm, lực lượng CSB phát hiện có 5.000 lít dầu DO, cả hai thuyền trưởng đều không xuất trình được hóa đơn hợp pháp của số dầu này.

Tuy càng giáp Tết, hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại trên khu vực biển Tây Nam ngày một phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi, nhưng CBCS của BTL Vùng CSB 4 đã tăng cường bám biển, sử dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ phát hiện tàu buôn lậu xăng dầu. Nhiều tàu nước ngoài khi thấy tàu CSB xuất hiện đều tìm cách bỏ chạy ra hải phận quốc tế nhưng đều không kịp. Từ đầu năm 2018 đến nay, BTL Vùng CSB 4 bắt giữ, xử lý 84 tàu, tổng tiền thu từ xử phạt và bán tàn sản tịch thu do vi phạm hành chính trên 23 tỷ đồng.

Tổ công tác của BTL Vùng CSB 3 qua tuần tra kiểm soát đã phát hiện 3 vụ vận chuyển dầu lớn tại vùng biển Vũng Tàu. Đó là kiểm tra tàu Yên Định 0025 phát hiện trên tàu chở 120.000 lít dầu DO không có hóa đơn chứng từ. Tại khu vực biển cách Đông Bắc Côn Đảo 40 hải lý phát hiện tàu Kim Minh 68 do ông Lê Hải Đăng (TP Vũng Tàu) làm thuyền trưởng chở một lượng lớn dầu trái phép.

Cũng tại vùng biển Côn Đảo, lực lượng CSB phát hiện, bắt giữ tàu BV7878 do ông Nguyễn Văn Nam (Bến Tre) làm thuyền trưởng vận chuyển 60.000 lít dầu DO trái phép.

Cảnh sát biển kiểm tra tàu chở dầu trái phép trên vùng biển Tây Nam.

Khó khăn khi đấu tranh với buôn lậu trên biển

Tuyến biển dài rộng là con đường thuận lợi nhất hiện nay để vận chuyển hàng lậu, hàng cấm, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ. Đây cũng là tuyến đường mà tội phạm ma túy thường sử dụng để vận chuyển heroin, ma túy tổng hợp.

Đại tá Trần Thế Trung, Trưởng phòng Phòng chống tội phạm ma túy, Cục Nghiệp vụ và Pháp luật (Bộ Tư lệnh CSB) cho biết, vùng biển của Việt Nam có nhiều âu tầu, nhiều bến cảng, cảng biển nối với nhau, nhiều vùng vịnh, đảo, sóng gió trên biển vô cùng phức tạp. Từ tháng 8 đến tháng 12 âm lịch có gió mùa Đông Bắc, sóng cấp 3 cấp 4, tàu thuyền đi lại rất vất vả. Đối tượng phạm tội ma túy trên biển mang tính quốc tế cao, liên quan đến nhiều quốc gia, dân tộc, vùng lãnh thổ, vùng biển, làm cho việc đấu tranh ngày càng khó khăn, đặc biệt là việc thu thập thông tin, điều tra xác minh, đấu tranh bắt giữ.

Trước đây, mỗi lần đi, đối tượng thường mang một lượng lớn hàng, nhưng hiện nay chúng chia nhỏ vận chuyển trên biển. Khó khăn về địa hình, thời tiết khiến cho công tác đấu tranh bắt giữ ma túy trên tuyển biển cần phải nỗ lực nhiều hơn. Tuy vậy, lực lượng chống ma túy của CSB đã phối hợp đấu tranh, bắt giữ nhiều vụ ma túy lớn.

Điển hình là ngày 8-1 Đoàn đặc nhiệm phòng chống tội phạm ma túy số 2 (BTLCSB Việt Nam) đã phối hợp với các đơn vị chức năng tỉnh Quảng Trị bắt quả tang Trần Chính Nhân (trú tại TP Đông Hà, Quảng Trị) về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, tang vật thu giữ gồm 4.000 viên ma túy tổng hợp dạng hồng phiến. Đoàn Đặc nhiệm số 2 đã ra quyết định khởi tố vụ án và hoàn thiện hồ sơ, bàn giao đối tượng và tang vật cho Công an tỉnh Quảng Trị xử lý theo thẩm quyền.

Hàng cấm đi trên tuyến biển ngoài ma túy còn có thuốc lá, pháo, rượu. Ngày 13-1, tổ công tác Phòng Trinh sát, BTL Vùng CSB 3 đã bắt giữ 2 vụ vận chuyển pháo xuống thuyền thúng để đi tiêu thụ. Đối tượng là Nguyễn Phúc Huy Hoàng (Long Điền, Bà Rịa – Vũng Tàu) và Lê Thái Nhân (Nghệ An) vận chuyển pháo nổ do Trung Quốc và Thái Lan sản xuất. Cả hai đều khai được thuê vận chuyển pháo bằng đường biển với tiền công là 700 nghìn đồng.

Mặc dù số vụ bắt giữ trên biển của các lực lượng trong năm 2018 và đầu năm 2019 là rất lớn, song diễn biến của hoạt động buôn lậu trên biển vẫn phức tạp, nóng bỏng. Công tác đấu tranh còn gặp rất nhiều khó khăn, lực lượng mỏng, phương tiện chưa đáp ứng được với diễn biến phức tạp hiện nay. Đầu nậu không ra mặt, thuê thuyền trưởng và phương tiện chuyên chở, nên nhiều vụ việc không bắt được chủ hàng, chỉ xử lý vi phạm hành chính đối tượng vận chuyển. Đặc biệt, trên tuyến biển Quảng Ninh, đối tượng còn sử dụng hóa đơn GTGT để hợp thức hóa than, khoáng sản, gây khó khăn cho công tác xử lý.

Hiện nay, ngoài tàu của lực lượng CSB được trang bị hiện đại, đuổi được các tàu buôn lậu lớn, còn lại phương tiện của lực lượng Biên phòng, Hải quan, CSGT thủy rất khó khăn khi truy đuổi xuồng cao tốc của đối tượng vận chuyển hàng lậu. Theo ông Kiều Văn Ninh, Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan số 2 (Cục Hải quan Quảng Ninh) thì tàu của đơn vị đều đã cũ, khó đáp ứng đuổi được tàu buôn lậu lớn, đặc biệt là xuồng 6 máy, nhất là thời tiết sóng to, gió lớn, sương mù dày đặc thì càng khó khăn. Vùng biển Quảng Ninh lại nhiều luồng lạch, bờ bến, tài công có vài chục năm kinh nghiệm nên luồn lách trốn thoát.

Đội Hải quan số 2 vừa được Tổng cục Hải quan trang bị cho một con tàu hiện đại, đơn vị đang hoàn thiện về mặt pháp lý để cố gắng đưa vào triển khai sử dụng trước Tết. Thiết nghĩ, để công tác đấu tranh chống buôn lậu trên biển đạt hiệu quả cao, lực lượng chống buôn lậu cần được trang bị thêm phương tiện, kinh phí để thuận lợi trong công tác đấu tranh.