VINPA

Trung Quốc được cho là sẽ tiếp tục mua dầu thô từ Iran trong thời gian tới, bất chấp sự cảnh báo của Mỹ. Trong khi đó, nhiều công ty châu Âu như hãng dầu lửa Total của Pháp đã rục rịch rút khỏi Iran do lo ngại bị Washington trả đũa.

Iran là quốc gia sản xuất dầu lớn thứ ba trong Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) - Ảnh: Reuters.

Sau khi Tổng thống Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran 2015, Mỹ mới đây đã tái áp một phần các biện pháp trừng phạt kinh tế lên Tehran. Bên cạnh đó, Washington kêu gọi các quốc gia cắt giảm nhập khẩu dầu lửa Iran về 0 trước ngày 4/11 năm nay nhằm gây sức ép buộc Iran phải đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới và hạn chế ảnh hưởng ở khu vực Trung Đông.

Tuy nhiên, Trung Quốc - nước đã giảm nhập khẩu dầu thô Mỹ do cuộc chiến thương mại - tuyên bố phản đối các biện pháp trừng phạt đơn phương và bảo vệ mối quan hệ kinh doanh của mình với Iran.

Hôm thứ Hai tuần này, nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters rằng các công ty Trung Quốc mua dầu Iran đã bắt đầu chuyển sang dùng tàu chở dầu của chính Iran, thuộc sở hữu Công ty Tàu chở dầu Quốc gia Iran (NITC), để chở gần như toàn bộ số dầu mà phía Trung Quốc mua.

Động thái này có thể nhằm tránh để Mỹ phát hiện việc Trung Quốc nhập dầu từ Iran. Đây cũng là cách mà Tehran đã sử dụng trong thời gian từ 2012-2016 để "lách" lệnh trừng phạt của phương Tây đối với ngành dầu lửa nước này.

Iran - quốc gia sản xuất dầu lớn thứ ba trong Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) - phụ thuộc vào việc bán dầu cho các khách hàng chủ chốt là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và Liên minh châu Âu (EU) để đảm bảo nguồn thu ngân sách và giữ cho nền kinh tế tăng trưởng.

Từng là một trong những công ty châu Âu mua nhiều dầu Iran nhất, Total đã tuyên bố không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải dừng việc mua dầu từ nước này và từ bỏ các dự án tại Iran để bảo vệ hoạt động của mình tại thị trường Mỹ.

Hôm thứ Hai, Bộ trưởng Bộ Dầu lửa Iran Bijan Zanganeh cho hay Total đã chính thức rút khỏi dự án khí đốt South Pars. Trước đó, giới chức Iran phát tín hiệu rằng công ty dầu khí quốc doanh CNPC của Trung Quốc sẵn sàng mua lại cổ phần của Total trong dự án South Pars.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thời gian qua liên tục kêu gọi bảo vệ thỏa thuận hạt nhân Iran và bảo vệ lợi ích của các công ty châu Âu làm ăn ở Iran. Tuy nhiên, hầu hết các công ty châu Âu thừa nhận rằng họ sẽ buộc phải rút lui khỏi Iran vì sợ phải chịu sự trừng phạt của Mỹ.

Theo dữ liệu vận tải biển của Thomson Reuters Eikon, trong tháng 7, toàn bộ 17 tàu chở dầu từ Iran đến Trung Quốc đều là tàu được vận hành bởi NITC. Trong tháng 6, có 8 trong số 19 tàu chở dầu từ Iran đến Trung Quốc là tàu do Trung Quốc vận hành.

Trong tháng 7, Trung Quốc đã nhập 23,8 triệu thùng dầu từ Iran, tương đương mức nhập 767.000 thùng/ngày. Trong tháng 6, mức nhập là 19,8 triệu thùng, tương đương 660.000 thùng/ngày.

Theo dữ liệu Hải quan, năm 2017, bình quân Trung Quốc nhập khẩu 623.000 thùng dầu mỗi ngày từ Iran.