VINPA

Với cổ đông chiến lược đang sở hữu tới hơn chục nhà máy lọc hóa dầu, nắm tất cả các khâu "thượng nguồn" lẫn "hạ nguồn" trong lĩnh vực dầu khí, chuyên môn và kinh nghiệm của JX chắc chắn sẽ là những hỗ trợ quý báu đối với Petrolimex.

Chào sàn ngày 21/4, cổ phiếu PLX của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) ngay lập tức trở thành cổ phiếu được nhà đầu tư nước ngoài mua ròng nhiều nhất trong tháng 5 với gần 694 tỷ đồng. Nhờ sự săn đón của khối ngoại, cổ phiếu PLX đã tăng hơn 42% từ 43.200 đồng lên 61.500 đồng vào phiên hôm nay (6/6).

Việc nhà đầu tư nước ngoài liên tục mua ròng cổ phiếu của của Petrolimex là điều dễ hiểu bởi lẽ đây là doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu có thị phần lớn nhất Việt Nam với tỷ lệ xấp xỉ 50% và hệ thống 2.400 cửa hàng bán lẻ phủ kín 63 tỉnh thành trên cả nước, bao gồm các cửa hàng nằm tại các vị trí đắc địa.

Kể từ khi cổ phần hóa năm 2011, Petrolimex có sự tăng trưởng vượt bậc về doanh thu trong tất cả các lĩnh vực kinh doanh chính gồm xăng dầu, vận tải, gas và hóa dầu. Đặc biệt, năm 2016 đánh dấu thành công vượt bậc của Tập đoàn kể từ khi thành lập với doanh thu 123.127 tỷ đồng, cao nhất trong top 10 vốn hóa và bỏ xa BIDV. Lợi nhuận sau thuế năm 2016 đạt 5.166 tỷ đồng, tăng trưởng 50% so với năm 2015. Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) đạt 4.254 đồng, chỉ sau Vinamilk và Sabeco trong top 10 vốn hóa.

Ngoài việc là doanh nghiệp Nhà nước có vốn lớn, thì sự đồng hành của cổ đông chiến lược đồng thời là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất JX Nippon Oil & Energy (JX). Đây là một trong những thương vụ đầu tư lớn nhất năm 2016 tại Việt Nam với số vốn đầu tư gần 4.000 tỷ đồng để sở hữu 8% vốn Petrolimex.

JX Holdings thực tế đầu tư tại Việt Nam từ cách đây khá lâu trong lĩnh vực khai thác dầu khí và sản xuất kinh doanh dầu bôi trơn thương hiệu ENEOS thông qua công ty thành lập từ năm 2012. Tuy nhiên, trở thành cổ đông chiến lược của doanh nghiệp xăng dầu lớn nhất Việt Nam lại là bước đi đặc biệt đáng chú ý.

JX Holdings thành lập 01/04/2010 từ 2 tập đoàn có hơn 100 năm lịch sử là Nippon Oil và Nippon Mining với ba lĩnh vực hoạt động chính gồm năng lượng (thông qua JX Nippon Oil & Energy), khai thác dầu khí (thông qua JX Nippon Oil & Gas Exploration) và khai thác khoáng sản (thông qua JX Nippon Mining & Metal).

JX Holdings hiện sở hữu hơn 11.000 cửa hàng xăng dầu nhãn hiệu ENEOS, chiếm 43% thị phần tại Nhật Bản, đứng đầu về doanh thu tiêu thụ nội địa. Trong mảng năng lượng này, JX cũng đang đứng số 1 Nhật Bản về công suất của các nhà máy lọc dầu với 1,43 triệu thùng dầu/ngày theo số liệu ngày 31/3/2016. Sản lượng xăng dầu tiêu thụ hàng năm khoảng 64 tỷ lít. Sản lượng khí/LNG và sản lượng than năm tài chính 2015 lần lượt là 790 nghìn tấn khí và 10,2 triệu tấn than. Còn trong mảng khai thác dầu khí, JX đã vươn tới 14 quốc gia trong đó có Việt Nam.

Một điều ít biết, tiền thân của Tập đoàn đang nắm giữ nhiều vị trí số 1 trên, Nippon Oil, cũng chính là doanh nghiệp đầu tiên ở Nhật Bản khoan dầu ngoài khơi (off shore), tiên phong đem dòng dầu đầu tiên từ biển về đất liền Nhật Bản. Trải qua lịch sử 120 năm, Nippon Oil đi qua không ít những cuộc khủng hoảng hay những lần thị trường dầu mỏ biến động trồi sụt.

Sự lao dốc của giá dầu cuối năm 2014 để lại những ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động của JX nói riêng hay các doanh nghiệp khai thác và kinh doanh dầu khí nói chung, đặc biệt khi tính tới giá trị sụt giảm của tồn kho. Trong nguy có cơ, cái khó của ngành năng lượng lại là cơ hội thanh lọc thị trường, những doanh nghiệp nhỏ không đủ sức cạnh tranh bị loại trừ còn những ông lớn phải trở lên lớn hơn trong công cuộc tái cấu trúc. Sau 9 tháng kể từ ngày ấp ủ kế hoạch, JX Holdings đã hợp nhất với công ty lớn thứ 3 ngành công nghiệp xăng dầu Nhật Bản - TonenGeneral Sekiyu KK.

Công ty mới được đặt tên là JXTG Holdings Inc, chính thức hoạt động vào tháng 4/2017. Với việc hoàn tất sáp nhập này, số lượng nhà máy lọc dầu thuộc JX tăng từ 7 nhà máy lên 11 nhà máy. Thị phần xăng dầu tại Nhật tăng từ 43% lên 50%, qua đó nới rộng khoảng cách với đối thủ số 2, công ty Itdemitsu.

Tuy nhiên, muốn duy trì đà tăng trưởng, JXTG không thể chỉ phụ thuộc vào thị trường trong nước đang thu hẹp. Chiến lược của JXTG là hướng đến thị trường nước ngoài. Trả lời phỏng vấn Nikkei mới đây, Chủ tịch HĐQT JXTG, ông Yasushi Kimura cho biết đích nhắm của JXTG là Đông Nam Á, nơi mà nhu cầu năng lượng đang tăng lên đáp ứng cho tăng trưởng kinh tế.

Chính vì vậy, ông Hitoshi Kato, người được JX cử vào HĐQT tại Petrolimex nhận định việc đầu tư nắm giữ 8% thị phần của Petrolimex giúp JX đặt chân được vào thị trường cung ứng xăng dầu đầy tiềm năng của Việt Nam. “Trong tương lai gần, chúng tôi cũng có thể đóng góp cho Việt Nam bằng việc áp dụng công nghệ và bí quyết Nhật Bản và thiết lập hệ thống phân phối xăng dầu tiên tiến và hiệu quả”.

Tương lai của mối quan hệ này cũng được Nikkei cho biết thêm: “JXTG và Petrolimex đang xem xét hợp tác sản xuất và phân phối, có thể bao gồm việc quản lý các nhà máy lọc dầu”.

Chủ tịch HĐQT Bùi Ngọc Bảo cho biết Petrolimex cùng đối tác JX và các đơn vị tư vấn nước ngoài đang rà soát lại dự án Nam Vân Phong để khẳng định tính hiệu quả, chuẩn bị cho quá trình đầu tư. Dự án này có công suất 12 triệu tấn/năm và tiêu chuẩn sản phẩm cao, mà theo như nhận định của Chủ tịch Bùi Ngọc Bảo đây là dự án rất lớn đối với Petrolimex.

Là một Tập đoàn lớn đang sở hữu tới hơn chục nhà máy lọc hóa dầu, nắm tất cả các khâu "thượng nguồn" lẫn "hạ nguồn" trong lĩnh vực dầu khí, chuyên môn và kinh nghiệm của JX chắc chắn sẽ là những hỗ trợ quý báu đối với Petrolimex khi muốn tham gia vào “thượng nguồn”của ngành.

Với những nét tương đồng trong lĩnh vực kinh doanh và kinh nghiệm hơn 120 năm hình thành và phát triển, JX Nippon Oil & Energy với tư cách là một đối tác chiến lược của PLX sẽ hỗ trợ PLX trong công tác nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, hoàn thiện hệ thống kinh doanh xăng dầu theo chuẩn mực quốc tế, hợp tác phát triển cùng PLX các lĩnh vực kinh doanh năng lượng mới ngoài kinh doanh xăng dầu, và gia tăng giá trị doanh nghiệp cho PLX.