VINPA

Cơ quan quản lý cần sớm mạnh tay giảm thuế bảo vệ môi trường và thuế tiêu thụ đặc biệt cho xăng E5 để kích thích tiêu dùng.

Diễn biến thị trường cho thấy biện pháp khai tử xăng RON92 để dọn đường cho xăng E5 chưa mang lại hiệu quả triệt để bởi sản lượng bán chủ yếu lại dồn về xăng RON95. Từ đó, Bộ Công Thương đề nghị giảm thuế đối với xăng E5 để góp phần hạ giá, tăng cạnh tranh.

Áp thuế một cách máy móc!

Xăng E5 được biết đến với công thức 5% ethanol trộn cùng 95% xăng RON92. Theo đó, phần thuế bảo vệ môi trường được ưu đãi đối với xăng E5 chỉ được áp dụng với phần ít ỏi là 5% ethanol; còn lại 95% xăng RON92 trong công thức xăng E5 vẫn chịu thuế môi trường ở mức cao. Điều này khiến giá xăng E5 và các loại xăng khoáng khác chênh lệch không lớn, chỉ 1.840 đồng/lít. Mức chênh lệch này chưa đủ để người dân phải cân nhắc lựa chọn nên sản lượng tiêu thụ xăng RON95 từ 30%-35%, nay tăng lên đến gần 60%.

Với thực tế này, mục tiêu triển khai thành công xăng E5 ra thị trường còn nhiều gian nan. Các doanh nghiệp và cả đơn vị chủ quản là Bộ Công Thương đều nhìn thấy cách duy nhất cứu xăng E5 là tác động lên thuế để giảm giá.

Lãnh đạo Bộ Công Thương cho rằng quan điểm chỉ ưu đãi thuế với 5% ethanol, còn 95% xăng RON92 vẫn chịu thuế cao là "không đúng", "phản tác dụng". "Bởi vì, đánh giá xăng sinh học nói chung là đánh giá tác động của nó với môi trường như thế nào thông qua khí thải phát ra, để từ đó giảm thuế môi trường. Không phải là giảm thuế theo kiểu cơ học, tức là có 5% ethanol thì chỉ được trừ thuế 5%" - lãnh đạo Bộ Công Thương giải thích.

Bộ Công Thương đã nhiều lần kiến nghị về thuế bảo vệ môi trường và trong cuộc họp về điều hành giá mới đây, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã yêu cầu Bộ Tài chính xem xét lại. "Việc triển khai xăng E5 là chỉ đạo của Chính phủ nên về mặt chính sách, phải làm đúng theo chỉ đạo của Chính phủ. Tuy nhiên, về thuế bảo vệ môi trường, chúng tôi sẽ tiếp tục cùng Bộ Tài chính "kêu" lên các cấp có thẩm quyền để tạo chênh lệch lớn hơn giữa xăng E5 và RON95" - lãnh đạo Bộ Công Thương nói.

Về phía doanh nghiệp, lãnh đạo một công ty xăng dầu lớn cho biết từng kiến nghị giảm thuế cho xăng E5. "Cần xem xét giảm thuế bảo vệ môi trường xăng E5 xuống thêm 500 đồng/lít nhằm tạo ra chênh lệch giá bán lẻ giữa xăng E5 và RON95 khoảng 2.000-2.500 đồng/lít. Đây là biện pháp cơ bản và lâu dài nên áp dụng" - ông Hà nêu rõ.

Giá xăng E5 thấp hơn xăng RON95 không nhiều nên khó kích thích tiêu dùngẢnh: HOÀNG TRIỀU

Sai lầm

PGS-TS Đặng Đình Đào, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và Phát triển - Trường ĐH Kinh tế Quốc dân (Hà Nội), cho rằng để thực hiện mục tiêu triển khai bằng được xăng sinh học, nhà nước cần xác định "tính thời điểm" trong việc áp dụng các công cụ điều tiết thích hợp.

Trong bối cảnh phải tiếp tục vận động, tuyên truyền người dân sử dụng xăng E5 khi mặt hàng này vẫn chưa có chỗ đứng vững chắc, chưa chiếm được lòng tin thì cần nhận thức đây chính là thời điểm cần phải có những chính sách ưu đãi mạnh tay. Từ ưu đãi lớn về giá, người dân mới dần dần sử dụng nhiều hơn. Không cách nào khác là phải giảm thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với phần xăng khoáng để pha trộn E5. "Nếu không giảm thuế sâu hơn, e rằng chúng ta đã không đi đúng chủ trương. Có thể sau này cần đánh thuế môi trường cao hơn vì những mục tiêu môi trường cấp bách nhưng riêng thời điểm hiện tại thì không nên" - ông Đào phân tích.

Trong giá thành một lít xăng E5 với giá khoảng 18.000 đồng, có tới 2.850 đồng thuế bảo vệ môi trường. Đó là chưa tính tới thuế tiêu thụ đặc biệt cùng các loại thuế phí khác lên đến gần 10.000 đồng. PGS-TS Đặng Đình Đào đánh giá mức thuế này khá cao, tạo gánh nặng lớn cho giá xăng nên việc kiến nghị giảm thêm thuế không phải là đòi hỏi quá lớn. Hiện nhiều quốc gia đã sử dụng công cụ thuế bảo vệ môi trường kết hợp với các quỹ hỗ trợ để tạo sự chênh lệch giá giữa sản phẩm được khuyến khích và sản phẩm bị hạn chế.

Ví dụ, Thái Lan thành công khi đưa xăng sinh học vào tiêu dùng bởi họ miễn thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ethanol, sử dụng quỹ bảo tồn năng lượng để trợ giá, từ đó thiết lập giá xăng sinh học rẻ hơn so với xăng khoáng. Tại Việt Nam, chỉ còn cách giảm thêm thuế bảo vệ môi trường với xăng E5. Đồng thời, hạ thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng RON92 dùng để pha trộn E5 đang từ mức 8% xuống thấp hơn nữa. Theo ông Đào, mức chênh lệch gần 2.000 đồng/lít hiện nay vẫn còn thấp, cần giảm thêm 500-1.000 đồng/lít.

Chuyên gia kinh tế - TS Ngô Trí Long cho rằng nên giữ nguyên thuế với xăng E5 và tăng thuế với xăng RON95 để tạo chênh lệch là quan điểm sai lầm bởi không thể đổ thêm gánh nặng lên vai người tiêu dùng khi bản thân xăng RON95 cũng đã gánh nhiều loại thuế, phí.